در پی مشکلات لیگ برتر بسکتبال ایران در فصل جاری، شامل انحلال و انصراف تیم‌های باشگاهی از جمله بی‌انگیزگی باشگاههای بزرگ برای ادامه فعالیت مثل مهرام و ذوب آهن، که با وجود سابقه فراوان کناره‌گیری کردند، محمدرضا صالحیان دبیر سابق فدراسیون بسکتبال و از داوران سابق بین‌المللی بسکتبال، نقد کوتاهی بر عملکرد سازمان لیگ بسکتبال را برای خانه بسکتبال ایران ارسال کرد که می‌خوانید:
خوانندگان محترم استحضار دارند که لیگ‌های ورزشی با اهداف مختلفی سازماندهی و برگزار می‌شوند. به عنوان مثال ممکن است هدف از برگزاری لیگ تنها جذب اسپانسر باشد مثل ASIA LEAGUE که توسط یک برگزار کننده خصوصی در شرق آسیا برگزار می‌شود.
ماده 2 آیین نامه اجرایی لیگ اهداف برگزاری مسابقات رسمی را در موارد ذیل بیان می‌کند:
- تحقق چشم‌انداز بلندمدت نظام جمهوری اسلامی ایران، برخورداری از حمایت بخش خصوصتی و مشتارکت‌های مردمی جهت توسعه و گسترش بسکتبال در سطح کشور
- تعمیم و گسترش ورزش بسکتبال و فراهم آوردن زمینه‌های لازم جهت رشد و شکوفایی استعدادهای ورزشکاران این رشته در باشگاههای کشور.
- فراهم نمودن امکانات جدید و ایجاد رقابت سالم بین باشگاهها، برگزاری و نظارت بر نحوه اجرای صحیح، مناسب و منظم مسابقات در لیگ‌های مختلف باشگاهی و کشوری در رده‌های سنی مربوطه.
- برگزاری منظم و مستمر مسابقات باشگاهها و قهرمانی کشور به منظور تقویت بنیادی باشگاهها و هیأت‌های استانی و بهره گیری از امکانات مادی و معنوی آنها.
- تنظیم قانونی قراردادها و ایجاد روابط صحیح حقوقی بین آنها .
- ایجاد زمینه‌های مناسب برای فعالیت و سرمایه‌گذاری و تبلیغات ورزش بسکتبال .
- افزایش انگیزه بیشتر جهت پیگیری تمرینات مستمر و کسب نتایج بهتر برای تیم‌های باشگاهی و ملی .
- توسعه و رشد ورزش قهرمانی و ارتقاء توانمندی‌های ورزشکاران مستعد.
اما قانونگذاری و تصمیمات اتخاذ شده در سازمان لیگ به دلایل متعدد دارای نقاط ضعف بوده و کاملا در تضاد با سیاست‌هایی اعلامی فدراسیون و در جهت مخالف اهدافی هست که برای لیگ در نظر گرفته شده است.
به نظر می‌رسد سازمان لیگ به فقدان نگاه بلندمدت مبتلاست و توجهی به اثر تصمیمات و مصوبات ندارد، شرایط باشگاهها و شرایط اقتصادی کلان را در نظر نمی‌گیرد و بدون شناخت از مارکت بسکتبال، آیین‌نامه هایی را صادر می‌کند که لطمه‌های جبران‌ناپذیری به برند لیگ وارد می‌کند.
در سلسله مقاله‌هایی به بررسی اثر این تصمیمات و قانونگذاری می‌پردازیم.
یکی از مصوبات سازمان لیگ اجازه حضور سه بازیکن خارجی در باشگاههای لیگ برتر است.
این مصوبه از یک طرف با سیاست جوانگرایی فدراسیون بسکتبال در تضاد است و از سوی دیگر موجب تضعیف باشگاهها و به تبع آن تضعیف لیگ می‌شود.
با صدور مجوز حضور سه بازیکن خارجی در لیگ، فرصت‌های بسیاری را از جوانان گرفته می‌شود، منظور از “فرصت‌ها” لیست بلندی از امکانات است که از بازیکنان جوان سلب می‌شود، فرصت دیده شدن در لیگ، زمان بازی در لیگ برتر، محک خوردن توانمندی مهارت بازیکنان در شرایط مسابقه، ارتقا توانمندی بازیکنان در مواجهه با شرایط واقعی مسابقه و … نمونه‌ای از فرصت‌هایی است که از بازیکنان جوان سلب می‌شود.
از سوی دیگر، تلاش و هدفگذاری باشگاهها، رسیدن به بالاترین جایگاه قابل تصور یا قهرمانی ست و در راستای تحقق این هدف، از تمام ظرفیت‌ها استفاده می‌کنند.
بنابراین باشگاهها برای بهره برداری حداکثری از این مصوبه، دو راهکار پیش رو دارند:
- یا برای بکارگیری بازیکن خارجی با کیفیت می‌بایست بودجه و سرمایه بیشتری را در نظر بگیرند که با توجه به شرایط اقتصادی در حقیقت هزینه حضور باشگاهها در لیگ افزایش می‌باید و این در تضاد با منافع باشگاههاست،
- می‌بایست همین سرمایه و بودجه را که برای دو بازیکن خارجی در نظر گرفته شده است، به سه بازیکن خارجی تخصیص دهند در نتیجه بازیکن‌هایی را که با این دستمزد در اختیار خواهند گرفت با کیفیت پایین‌تری خواهد بود در نتیجه این مصوبه و تصمیم اثربخشی لازم برای ارتقا کیفیت لیگ را نخواهد داشت.
به نظر می‌رسد این تصمیم بدون بررسی کافی کارشناسی و نگاه جامع به اثر تصمیم، همچنین بدون در نظر داشتن شرایط کلان اقتصادی اتخاذ شده است.
البته این تصمیم اثرات منفی دیگری شامل خروج ارز از کشور، کاهش میزان اشتغال بازیکنان در لیگ را دارد و مهمترین اثر مثبت آن درآمدزایی برای سازمان لیگ خواهد بود! بنا به برخی گزارش‌ها بابت جذب هر یک از بازیکنان خارجی، سهم فدراسیون بسکتبال 120 میلیون تومان است. تا همین الان 4 تیم اقدام به جذب 8 بازیکن کرده‌اند که با حساب سرانگشتی (با نوسانات ارزی) جدود یک میلیارد تومان می‌شود.
محمدرضا صالحیان / داور بین‌المللی سابق بسکتبال ایران