تاریخچه
آقا جبار و همسرش اعطم اسکندر چند بار به دفتر فریدون صادقی دعوت شدند. یکی دیگر از افسران پلیس هم با آقا جبار و اعظم آشنایی داشت؛ بهروز سرشار. پس از تیم فوتبال که دهه سی با تعدادی از افسران پلیس به همراه سراوان اسدالهی تشکیل شده بود، سروان صادقی از دوست و همبازی المپیکی‌اش دعوت کرد تا فکری به حال تیم بسکتبال بکنند. این آغاز حرکت بسکتبال در باشگاه پاس شد.
نمی‌خواستند اسمی را انتخاب کنند که مردم در فوتبال و ورزش‌های دیگر با پلیس سروکار داشته باشند. زنده‌یاد مهدی اسدالهی در خاطراتش نوشت به همین دلیل نام پاس را انتخاب کردیم. پاسداری و حکایت از پلیس مردمی.
از سال ۱۳۴۲ باشگاه پاس دارای هویت قانونی و سازماندهی شد و مهم‌تر از همه رقابت پاس که کمی پیشتر با دو قطب ورزش آن روزگاران مورد توجه قرار گرفته بود، گسترش یافت.
تاج، شاهین و پاس.
فکر بسکتبال پاس را سروان صادقی در آغاز دهه ۴۰ در سرمی‌پروراند. ملی‌پوش بسکتبال در المپیک سال ۱۳۲۷ لندن همبازی آقاجبار در این رقابت‌ها بود. آقاجبار از بنیانگذاران والیبال و بسکتبال به اتفاق همسرش اعطم اسکندر که بعدها کاپیتان نخستین تیم ملی بسکتبال بانوان ایران شد، با خسروانی باشگاه تاج اختلاف داشتند. به دنبال انحلال باشگاه نیرووراستی و سپس بوستان ورزش در پایان چند دوره فعالیت، حسین جبارزادگان معروف به آقا جبار به صادقی در راه‌اندازی بسکتبال پاس کمک کرد.
بسکتبال مردان پاس قدرت بلامنازع چند دوره پیاپی باشگاههای تهران در دهه‌ی ۴۰ بود. با ستارگان بی‌بدیلی همچون مسعود ماهتابانی و نادر کاشانی. سرنوشت بانوان اما کمی متفاوت بود. حضور بسکتبالیست‌های دختر از تیم تهرانجوان آقافکری تا پاس اعطم اسکندر که بعدها ناصر صدری هدایت تیم را در بسکتبال باشگاههای تهران برعهده گرفت.
گروهی از دوستان اعظم با او روانه‌ی باشگاه پاس شدند. سیمین شفیقی بهترین بازیکن آن روزهای بسکتبال دختران به همراه مینا محبی به علاوه پدیده‌ای نوظهور؛ مهین کوره‌چیان.
تیم بانوان پاس در رقابت‌های قهرمانی باشگاههای تهران سال ۱۳۴۹، با کنار زدن قطب اول بسکتبال تا آن روز یعنی انجمن بانوان و دوشیزگان با مربیگری آقا لطفی، قهرمان تهران شد.
این بهترین عنوان بسکتبال بانوان پاس تا آن زمان بود.
بسکتبال پاس به فعالیت خود ادامه داد و دهه‌ی ۵۰ از تیم‌های حاضر در جام ولیعهد بود. پس از بهمن ۵۷ و در دهه ۶۰، جمشید شریعت‌نژاد فعالیت‌های بسکتبال پاس را دوباره راه‌اندازی کرد. پاس در دهه ۷۰ نیز چند بار در میدان رقابت‌ها حاضر شد اما نه به صورت پیوسته.
پاس امروز…
من این نام‌ها را از روی فهرست بازی آخر تیم پاس در لیگ بسکتبال باشگاههای ایران فصل 1403 نوشتم:
ریحانه حشمتی، فائزه محمدی، مهتاب رحیمی، حدیث شکرکاران، مریم شیرازی، حدیث زارع، مریم باقرزاده، سوگل برازنده، فاطمه گنجی، هلیا هودنه، ماهک علیزاده و هانیه تقوی‌نژاد.
سرمربی: سونیا فدایی. مربیان: نداف و روشن.
پاس در میان مخالفت‌های مردم و نهادهای مختلف با انتقال فوتبال به همدان در سال ۱۳۸۶، از فعالیت حرفه‌ای دست کشید و به آکادمی‌های آموزشی روی آورد که کلاس‌های بسکتبال در سالن پاس شهرک اکباتان از آن زمان تاکنون دایر است. همچنین در رده‌های سنی در مسابقات باشگاههای تهران حضور یافت.
تیم‌های پاس در شهرهای به غیر از تهران هم دایرند. مثل بسکتبال پاس کامیاران یا والیبال پاس گرگان. رویه‌ای که تا پیش از بهمن ۵۷ نیز در برخی شهرها متداول بود.
تیم بسکتبال دختران پاس تهران امسال برای نخستین بار در لیگ برتر بانوان باشگاههای ایران حضور دارد. هزینه‌های این تیم از باشگاه و از محل اسپانسرها تأمین می‌شود. اگرچه همچون سه چهار تیم دیگر در تأمین منابع مالی محدودیت دارد. مجموعه‌ای از نفرات جوان که تعدادی از آنها پارسال در تیم‌های مختلف و در لیگ یک بازی کردند، تیم پاس را تشکیل داده‌اند.
ما فارغ از نتیجه‌گیری، تنها به معرفی پاس می‌پردازیم چون بنا بر سابقه‌ی مختصری که از تاریخچه طولانی باشگاه نوشتیم، خیلی مهم است تیم‌هایی با قدمت پاس به میدان ورزش قهرمانی بازگردند به شرط آنکه ردیف بودجه و اعتبارات کافی داشته باشند و پس از چند سال فعالیت و حضور با جوانان این عرصه، به جایگاهی که باید برسند.
ریحانه حشمتی بازیکن خوب سال‌های اخیر بسکتبال در این تیم و طی هفته‌های اخیر فداکاری خود را نشان داد. هلیا هودنه در نخستین تجربه‌ی لیگ برتری، از ارزش بازی فردی برای کارایی بیشتر تیم در مسابقه‌ها بهره می‌گیرد. حدیث زارع و فاطمه گنجی برای بهتر شدن فضای تیم و یک تجربه‌ی بیشتر با شجاعت بازی می‌کنند، همچنین فائزه محمدی و مریم شیرازی بازیکنان سختکوش تیم با در نظر گرفتن اهداف امسال، به مربیان خود در بازی‌ها کمک می‌کنند.
لیگ برتر بانوان به جز ۳ تیم + یک، که نتایج آنها در مقابل نیمه پایین جدول قابل پیش‌بینی‌ست، در مکان‌های پنجم تا هفتم، شاهد رقابت سه تیم گاز، فراورشریف و پاس است. برای هریک از دو تیم فراورشریف و پاس، (گاز با سابقه‌تر از این دو)، ایستادن در مکان پنجم جدول ۸ تیمی و در نخستین سال حضور در لیگ برتر اهمیت دارد.
با اطمینان از اینکه همه‌ی اعضای تیم بیشتر یاد بگیرند.