تیم‌های پایه‌ای ایران در آسیا یکی بعد از دیگری باختند. تعدادی از مسابقه‌ها؛ انتخابی جام جهانی بود که سهمیه نگرفتیم اما دلیل این اتفاقات چه بود و آیا باید همچنان شاهد ناکامی بسکتبال در رده‌های سنی باشیم؟
تیم 3×3 ایران که در بازی‌های انتخابی جام جهانی بعد از باخت به نیوزلند حذف شد، 4 بازیکن زیر 23 ساله داشت. این تیم در دیداری نزدیک مقابل نیوزلند در ثانیه آخر باخت و راهی جام جهانی نشد. دو ماه بعد نیوزلند با دو بازیکن از همان ترکیب مقابل ایران، در رقابت‌های جام جهانی مدال برنز را بر گردن انداخت.
تیم نوجوانان پسر ایران دو بار لبنان را شکست داد اما در مرحله پایانی رقابت‌های زیر 16 ساله‌های پسر آسیا، لبنان به جام جهانی رفت اما ایران نرفت. ایران در تعدادی از بازی‌هایی که از رقبایش جلو افتاد، باخت و در نهایت با کسب عنوان هشتمی، سهمیه جهانی را از دست داد. سه بازیکن از تیم نوجوانان به تیم جوانان دعوت شدند.
دختران نوجوان ایران در رقابت‌های دسته دوم آسیا در بین 8 تیم پنجم شدند و جواز ورود به دسته اول نگرفتند. بسکتبالیست‌های زیر 16 ساله دختر توانمندی خود را در بازی‌ها نشان دادند اما به آنچه استحقاق‌شان را داشتند، نرسیدند. نفراتی با قامت‌های مناسب و بسیار سختکوش.
تیم سه نفره پسران از کاپ آسیا حذف شد.
تیم دختران ایران به دلیل اهمال فدراسیون به کاپ آسیا نرسید.
تیم ملی بسکتبال با کامل‌ترین و باتجربه‌ترین تیم به نسبت بسیاری از حریفان در کاپ آسیا از این رقابت‌ها حذف شد.
دلایل ناکامی بسکتبال در 5 ماه گذشته چیست؟
اگر بخواهیم در توجیه نتایج تیم‌های پایه و سه نفره پسران به خصوص در انتخابی جام جهانی با بازیکنان زیر 23 ساله، ضعف کار پایه‌ای در سال‌های گذشته را عنوان کنیم، به استناد نتایج نزدیک، میانگین قدی بازیکنان و نحوه‌ی بازی آنان که مقابل حریفان نمایش نزدیکی داشتند، توجیه‌ناپذیر است.
کار پایه‌ای در سال‌های اخیر به دلیل کرونا وقفه داشته یا بنا به دلایل دیربازده بودن، سرمایه‌گذاری در این بخش کمتر صورت می‌گیرد اما وقتی تیم‌های رده‌های سنی را در این چند ماه دیدیم امیدوار شدیم که پشتوانه‌‌های خوبی داریم.
در بین تیم‌های رده‌های سنی؛ فقط دختران از قبل سازماندهی نشده بودند اما نتایج مسابقه‌های دسته دو آسیا نشان داد کار در این قسمت از سال‌های پیش توسط هیئت‌های استانی و باشگاهها به جریان افتاده و به نسبت رضایتبخش بود. و الا هیچ عقل سلیمی نمی‌پذیرد یک تیم منتخب خوب در رده زیر 16 ساله، کمتر از دو ماه ساخته شود.
تیم پسران از یک سال پیش از مسابقه‌های انتخابی جام جهانی در اردو و لیگ یک صاحب تجربه تمرینی و بازی شده بود. حتی در ترکیب تیم جوانان که 30 مرداد در رقابت‌های جوانان آسیا بازی می‌کند، بازیکنان مستعدی داریم که از سال‌ها پیش روی آنان سرمایه‌گذاری شد.
در تیم سه نفره دختران اعزامی به رقابت‌های انتخابی جام جهانی بازیکنانی داشتیم که در سال‌های 2017 و 2018 تجربه نوجوانان و جوانان آسیا همچنین در سال 2018 المپیک جوانان در آرژانتین را پشت سر گذاشته بودند.
وقتی از ضعف کار پایه‌ای برای توجیه نتایج این چند وقت صحبت می‌کنیم باید دقیقاً بدانیم درباره چه موضوعی حرف می‌زنیم.
از طرفی این حرف بیشتر عملکرد مربیانی را زیر سئوال می‌برد که در 5 سال اخیر مورد توجه فدراسیون قبلی و باشگاهها بوده و همچنان مورد اعتماد فدراسیون جواد داوری هستند.
محمدرضا اسلامی سرمربی تیم جوانان ایران که جای خود را به سیامک ویسی در همین تیم داد و الان سرمربی تیم ب ایران است.
سیامک ویسی در رده نوجوانان بود که ابتدا بهرام رمضان و در دوره ریاست داوری محسن شاه‌علی جایگزین وی شد. دستیاران تیم نوجوانان دوره ریاست فدراسیون قبلی در تیم شاه‌علی ابقا شدند.
ویسی در فدراسیون داوری یک دوره به عنوان مربی همراه تیم سه نفره ایران به مسابقه‌های انتخابی جام جهانی قطر رفت و سپس رضا هنگام‌پور جایگزین وی شد.
همراهان سه نفره بدون کوچکترین شناختی از این بازی در سطح داخلی و بین‌المللی، با انتخاب‌های شتابزده داوری همراه تیم‌های 3×3 به مسابقات رفتند.
البرز آبکناری که امروز در کادر فنی تیم جوانان است، پیش از این مربیگری یکی دیگر از رده‌های پایه را در اختیار داشت.
در یکی دو سال اخیر رده‌های سنی بین همین چند نفر دست به دست شده و این رویه در 5 ماه گذشته ادامه یافت اما معلوم نیست چرا برخی طرفداران جواد داوری همچنان با فریاد وااسفای کار پایه‌ای فدراسیون قبلی خودشان را به ماتم زده‌اند! مربیان دو فدراسیون نمی‌توانند از وضع موجود گله کنند چه بسا با موقعیت‌هایی که در اختیارشان گذاشته شد، قادر به تشخیص و ردیابی درست کار پایه‌ای با شناخت استعدادهای بیشتر و بهتر نبودند.
در دوران ریاست جواد داوری به تیم‌های پایه‌ای که موقع خوشه‌چینی‌شان بود و بنا به ظرفیت بچه‌ها، درست توجه نشد. در این بین تغییرات و انتخاب کادر قنی توسط فدراسیون داوری را باید یکی از عوامل اصلی ناکامی‌ها برشمرد. تا اینجا فرصت‌ها یکی بعد از دیگری به راحتی از دست رفت اما این بخشی از کار بود که نتیجه بود در حالی که از این مرحله به بعد باید برخی استعدادهای این تیم‌ها را مدیریت کرد. استعدادهایی از تیم نوجوانان که این توانایی در آنان تشخیص داده شد امروز در تیم جوانان بازی کنند.
این نکته فراموش نشود که در سال 1399 کرونا مسابقه‌های نوجوانان را به تعطیلی کشاند. همینطور جوانان آسیا برگزار نشد و تیم جوانان ایران بدون رقابت‌های انتخابی، در جام جهانی لتونی شرکت کرد. این مهمترین رویداد رده‌های سنی در دوران کرونا بود. در کمتر از 20 روز آینده به شروع رقابت‌های جوانان آسیا آیا این تیم می‌تواند مثل ادوار قبلی یک سهمیه جهانی دیگر را به بسکتبال ایران اضافه کند؟ آیا این تیم نیز سرنوشت تیم‌های نوجوانان پسر، تیم 3×3، و … پیدا می‌کند؟