سیستم سقوط و صعود لیگ‌ها امری طبیعی است و باید باشد اما بدون مکانیزم مشخص، اصولی و بدون رعایت مساوات و انصاف؛ به کلیت سرمایه‌گذاری در بسکتبال آسیب می‌زند.
افشین رضاپور / فدراسیون بسکتبال رده بندی تیم‌های لیگ برتر در فصل گذشته را اعلام کرد و نوشت طبق ماده 78 آیین‌نامه برگزاری مسابقه‌های سال 1400، دو تیم خانه بسکتبال خوزستان و نیروی زمینی به دسته یک سقوط کردند.
همین موضوع منجر به واکنش مجتبی پیرعباسی رئیس هیئت بسکتبال استان خوزستان شد که از زمان آمدنش به هیئت (حدود دو سال) خوزستان بار دیگر در سطح اول بسکتبال ایران تیمداری کرد.
پیرعباسی خطاب به مسئولان فدراسیون بسکتبال به فارس گفت:«هدف‌مان حمایت از جوانان است، چرا به دنبال حذف ما هستید»؟
در صحبت‌های رئیس هیئت بسکتبال خوزستان غیر مستقیم به ضعف‌های آیین‌نامه‌ای اشاره شده است. همان آیین‌نامه‌ای که اجازه بازی دادن به حامد حدادی نداد یا موجب فرسایشی شدن بازی‌ها (به گفته مسئولان تیم‌ها) شد.
پیرعباسی گفته تیمش با تیم‌هایی مثل اکسون، رعد پدافند و صنایع هرمزگان در گروه ب رقابت‌های بسکتبال باشگاههای ایران بازی نکرده بنابراین چطور امکان دارد فقط خوزستان سقوط کند؟ خوزستان در گروه الف به همراه 7 تیم دیگر به میدان رفت که 3 تیم از این گروه؛ شهرداری گرگان (قهرمان)، ذوب آهن (نایب قهرمان) و نظم‌آوران سیرجان سوم مشترک، حریفان تیم خوزستانی در بازی‌های امسال بودند.
با توجه به تعریف لیگ که تیم‌ها باید در یک گروه و همه با هم بازی کنند، این صحبت پیرعباسی منطقی است و بر اساس آن سیستم سقوط و صعود هم باید تعریف متعارف، همه جانبه‌نگر و منصفانه‌ای داشته باشد.
آیین‌نامه مسابقه‌های سال 1400 که فدراسیون به آن استناد کرده مانند برخی موارد دیگر که در طول فصل شاهدش بودیم (بازی نکردن حامد حدادی)، به بررسی و تغییر نیاز دارد اما تا قبل از آن بهای یکسری ابهامات و اشکالات آیین‌نامه‌ای را نباید تیم‌هایی همچون خانه بسکتبال خوزستان بپردازند. هر چند موارد دیگری مثل انتخابات فدراسیون بسکتبال پشت سر این جریان شنیده شده اما فعلاً قصد ورود به آن نداریم.
در آیین‌نامه 1400؛ فدراسیون مثل رده بندی بالای جدول دو گروه (برای تعیین تیم‌های اول تا چهارم)، باید بازی بین تیم‌های پایین جدول (برای سقوط دو تیم)، دیده می‌شد تا سیستم سقوط تیم‌ها با رویارویی مستقیم این تیم‌ها مشخص شود نه اینکه با مجموع امتیازات تیم‌ها در هر گروه، رده بندی نهایی را مشخص و بعد رأی سقوط دو تیم را صادر کرد. آنچه فدراسیون با این آیین‌نامه اعلام کرده ملاکش بازی بین تیم‌ها بر اساس مساوات و انصاف نیست بلکه مجموع امتیازاتی است که برای برخی تیم‌ها در دو گروه و در شرایط نابرابر رقم خورده است. اینکه لیگ برتر بسکتبال توان 16 تیمی شدن دارد یا نه و آیا فدراسیون در فکر کم کردن تیم‌ها به 12 یا 14 تیم است، هر کدام مباحث جداگانه‌ای است اما در کل باید به گونه‌ای عمل کرد که به کلیت سرمایه‌گذاری به ویژه در استان‌های فعال آسیب نزد.
سیستم سقوط و صعود
یکی از کارهای ضروری در بسکتبال ما ایجاد سیستم سقوط و صعود لیگ‌هاست که شاید در دو سه سال اخیر به دلیل کرونا شرایط برای انجام آن مناسب نبود. این کار سبب می‌شود لیگ‌های ما چفت و بست دار شوند و انگیزه سرمایه‌گذاران بیشتر. در سال‌های قبل‌تر نیز فدراسیون بسکتبال بسان فدراسیون‌های دیگر چاره‌ای جز حمایت از اسپانسرها نداشت تا تیم‌هایش را از دست ندهد. با وجود این هر سال شاهد ریزش تیم‌ها بودیم و امسال نیز شنیده‌ها حاکی است دو سه تیم از بسکتبال می‌روند. وقتی سیستم سقوط و صعود «لق» می‌زند و پای اسپانسرها «لنگ» است، بنابراین دلیل اعلام زودهنگام حذف خانه بسکتبال خوزستان و نیروی زمینی چیست؟
بسکتبال خوزستان و تیم‌هایش
تاریخ بسکتبال خوزستان بسیار غنی است و جزو اولین استان‌هایی است که در عرصه بسکتبال مدارس و باشگاهها تیم داشته. نفرات شناخته شده از خوزستان در تیم‌های ملی گویای ظرفیت‌های این استان در بسکتبال است. در دو سه سال اخیر با وجود مشکلات و کاستی‌ها به ویژه مسائل اقتصادی، تیم خانه بسکتبال خوزستان در سطح اول بسکتبال تیمداری کرد و در بازی‌های پایانی فصل مقابل مهرام عملکرد قابل توجه‌ای داشت. برای تیم‌هایی مثل خوزستان «زمان» اهمیت دارد که (1) بعد از چند سال سرمایه‌گذاری شاهد بروز توانایی‌های استعدادها باشند (2) رویه استخدام بازیکن خارجی دست‌شان بیاید همانگونه که در پایان فصل با دو خارجی مقابل مهرام یقه‌گیری کرد.
در حال حاضر استان خوزستان با انبوه تیم‌ها در لیگ یک، رکورددار تیم‌ها در این مسابقه‌هاست. بعد از جدا شدن پتروشیمی بندرامام به عنوان یک غول صنعتی از بسکتبال، به نظر نمی‌رسید خوزستان که زیر بار مسائل اجتماعی و اقتصادی است (ریزگردها و بحران آب و …)، دوباره بخواهد از طریق دیگری در بسکتبال کمر راست کند. استانی که سایه فوتبال بالای سر سایر ورزش‌هاست و پول نفت و فولاد و … کمتر در بسکتبال سرمایه می‌شود.
به گفته برخی مربیان، هیئت استان عملکرد قابل قبولی داشت بنابراین برای تقلیل یا سقوط تیم‌ها نباید عجله به خرج داد. قطعاً بدون کرونا و انجام بازی‌ها در اهواز، اثرات حضور نماینده خوزستان در لیگ برتر بیشتر از این‌ها خواهد بود.
همان گونه که این روزها با گذشت حدود 70 روز از آمدن رئیس جدید به گفته خود وی در انتصابات از جمله دبیر فدراسیون، وسواس دارد (فدراسیون کماکان دبیر ندارد)، باید در خصوص سایر موارد هم با شکیبایی و وسواس و دقت بیشتری عمل کرد. حتی این ایراد که هیئت نباید تیمداری کند در نبودن اسپانسر و حمایت کننده مالی، وارد نیست. مثل این می‌ماند که بگوییم چرا شهرداری گرگان پولی را که باید صرف عمران و نوسازی و … شهر کند به بسکتبال تخصیص می‌دهد.
بودجه‌ای که در اوضاع اقتصاد کلان کشور به ورزش تزریق می‌شود مباحث گسترده‌ای دارد که یکی در راستای مسئولیت‌های بزرگ اجتماعی در خصوص جوانان و جلوگیری از آسیب‌های اجتماعی است. ورزش با هر مقدار سرمایه‌گذاری یکی از عوامل مهم در ایجاد بسترهای مناسب آموزشی و تربیتی برای جوانان است. شما زمانی می‌توانید از هیئت انتقاد کنید که بار مسئولیت را دیگران در سایر بخش‌ها تقبل کنند و هیئت هم در یک نظام قدرتمند باشگاهی به امور مرتبط با وظایف سازمانی و اداری خودش بپردازد هر چند سرمایه‌گذاری در بخش قهرمانی نیز نمی‌تواند ورای از سایر مسئولیت‌های آن باشد.