بسکتبال 1403 / رویداد کم اما ناکامی دنباله‌دار / رکورد «بدترین» در میان شوآف استعدادیابی
بسکتبال ایران در سال 1403، ادامه‌ی ناکامی‌های سال‌های پیش از آن یعنی 1401 و 1402 بود.
بسکتبال ایران در سال 1403 با حرکت ادامه‌دار در شیب نزولی سال‌های 1401 و 1402 سپری شد. در این سال همانگونه که انتظار می‌رفت بازی سه‌نفره بعد از استرالیا در مکان دوم آسیا ایستاد. برای کشورها بسکتبال سه‌نفره در شکل همگانی و توسعه‌ای خود اهمیت بسزایی دارد. مدت‌ها پس از گذشت سال‌های آغازین ایونت‌های متعدد سه‌نفره، کشورها سعی می‌کنند از نفرات ملی‌پوش بسکتبال در سه‌نفره استفاده نکنند با این حال فدراسیون بسکتبال در تمامی رویدادهای سه‌نفره با نگاه قهرمانی و کسب مدال از نفرات شاخص ملی‌پوش بسکتبال بهره می‌گیرد.
مؤفقیت در سه‌نفره شاخص ارزیابی رشد بسکتبال کشورها نیست و الا تیم‌هایی مثل مغولستان، سنگاپور یا ماداگاسکار در سایر قاره‌ها، با مؤفقیت‌های سه‌نفره مدعی رشد بسکتبال می‌شدند. سه‌نفره در موقعیت سه‌نفره بررسی می‌شود و همانگونه که نوشتم ایران بسکتبال سه‌نفره ندارد بلکه از بسکتبالیست‌های شاخص ملی‌پوش در بازی سه‌نفره استفاده می‌کند.
ادامه شکست در رده‌های سنی
تیم‌های جوانان دختر و پسر در رقابت‌های قهرمانی آسیا به میدان رفتند. دختران در دسته دو بین 7 تیم در مکان چهارم ایستادند. باخت به ساموآ از نکات بحث‌برانگیز در تیم‌های پایه فدراسیون بسکتبال بود!
تیم جوانان پسر نیز در مکان ششم آسیا قرار گرفت. یک پله پایین‌تر از دوره‌ی قبل! البته در این دوره بر خلاف دوره قبل که ما میزبان بودیم تیم‌های استرالیا و نیوزلند حضور داشتند.
بدترین دوره‌ی تیم ملی بسکتبال
تیم ملی بسکتبال پس از پنجره اسفند 1402 تا پنجره دوم کاپ آسیا در آبان 1403 نزدیک به 9 ماه بیکار بود! دریغ از یک برنامه‌ی تدارکاتی! برای نخستین بار طی نزدیک به دو دهه، تورنمنت‌های خارجی مثل جام ویلیام جونز برای تیم ملی ترتیب داده نشد. 7 ماه از این مدت بدون سرمربی گذشت. هاکان دمیر، سرمربی ترکیه‌ای تیم ملی کنار گذاشته شد و معرفی سرمربی جدید 7 ماه زمان برد! در این مدت بارها از گزینه‌های داخلی و خارجی صحبت شد تا اینکه هدایت تیم ملی بسکتبال به سوتیریس مانولوپولوس یونانی رسید.
سرمربی یونانی در شروع کارش به قطر باخت! تیم ملی بسکتبال 18 سال بود که به قطر نباخته بود! سر باز زدن قزاقستان از سفر به ایران و بازی نکردن مقابل تیم ملی، دو امتیاز بادآورده را تقدیم سرمربی یونانی کرد. ایران در پنجره سوم مقابل تیم‌های از رده خارج هند و قزاقستان به پیروزی رسید و به جمع 16 تیم کاپ آسیا 2025 راه یافت.
بدترین دوره لیگ برتر
لیگ برتر بسکتبال بدترین دوره‌ی دو دهه‌ی گذشته بسکتبال ایران را در سال 1403 آغاز کرد. این لیگ که ادامه‌اش در سال 1404 نامشخص است، پایین‌ترین نرخ سرمایه‌گذاری تیم‌ها را در ادوار لیگ برتر داشت.
پس از انصراف برندها و اسپانسرهای معتبر، فدراسیون بسکتبال تعدادی تیم از لیگ‌های پایین‌تر را جایگزین کرد. بلاتکلیفی ذوب آهن و فولاد هرمزگان بر ادامه‌ی نگرانی‌ها افزود. ذوب آهن بدون پول و با کلی بدهی لیگ را ترک کرد و فولاد در نیم‌فصل انصراف داد!
در حال حاضر تا پایان فصل عادی مربیان و بازیکنان بسیاری در پی مطالبات مالی خود از باشگاهها هستند. مثل صحبت‌های اعتراضی کاپیتان سابق تیم ملی بسکتبال در مورد تیم پترونوین ماهشهر که ظاهراً پول بازیکن خارجی را نداده است. فدراسیون بسکتبال که مسئول مستقیم برگزاری لیگ‌هاست تاکنون تضمینی برای شفافیت در حق و حقوق مربیان و بازیکنان نشان نداده است.
علاوه بر آن، سطح کیفی نازل رقابت‌هاست. فقط این مورد بس که در میان بیشترین شعارهای جوانگرایی فدراسیون بسکتبال تیمی روانه‌ی نیمه‌نهایی لیگ برتر شد که میانگین سن 5 بازیکن استارتر آن حدود 37 سال است! این یعنی بسکتبال ما با همه شعارهای توخالی نسل‌سازی هنوز برای نسل قدیمی‌تر جایگزین ندارد!
بسکتبال بدون تحرک زنان
بعد از ناکامی تیم جوانان دختر با وجود سرمربی زن خارجی در دسته دو آسیا! تیم ملی بسکتبال بانوان نیز همچون مردان، سال 1403 را بدون رویداد بین‌المللی سپری کرد. در بخش بانوان به حضور بیشتر در میادین بین‌المللی نیاز داریم اما فدراسیون بسکتبال در طول یک سال برای بانوان در رده‌ی ملی برنامه‌ای ترتیب نداد.
لیگ برتر بسکتبال بانوان نیز در پایین‌ترین سطح کمی و کیفی خود برگزار شد. تا جایی که از 13 تیم چهار فصل قبل‌تر با 11 بازیکن و یک مربی خارجی دوره‌ی ریاست طباطبایی در فدراسیون بسکتبال، به 8 تیم و 3 بازیکن خارجی در دوره ریاست جواد داوری رسیدیم! با نازل‌ترین کیفیت.
فرار رو به جلو با اردوهای استعدادیابی
در سال 1403، لیگ‌های نوجوانان و جوانان دختر و پسر با هزینه‌کرد باشگاهها و پول‌پاشی و هزینه‌تراشی فدراسیون بسکتبال برگزار شد. در بسیاری از مناطق شاهد اعتراضات تیم‌ها به سازماندهی ضعیف، ضعف میزبانی‌ها و داوری‌ها و نظارت‌ها و … بودیم اما فدراسیون بسکتبال صرفاً با ارائه آمار تعداد بازی‌ها اعلام کرد بازی‌هایش را به پایان رساند!
این فدراسیون همچنین رکورددار اردوهای ملی اعم از تیم ب و ایران نوین در سال 1403 است! اردوهای استعدادیابی همیشه در همه‌ی فدراسیون‌ها با آمار و ارقام 600 و 700 نفری بوده اما این فدراسیون برای اردوهای استعدادیابی تبلیغات گسترده‌ای به راه انداخت. شوآف فدراسیون در این رده‌ها به دلیل ضعف، سستی، ناکارآمدی و بی‌تدبیری و سوءمدیریت شدید در اجرای سایر برنامه‌ها از جمله بیکاری 9 ماهه تیم‌های ملی است که فدراسیون داوری برای آنها برنامه نداشت!
اردوهای استعدادیابی را باید شوآف، فرار رو به جلو و فرافکنانه فدراسیون بسکتبال از شکست‌های سه سال اخیر تعبیر کرد. چون فعالیت‌ها از مینی‌بسکتبال تا زیر 18 سال همیشه در بسکتبال ایران به شکل روتین و معمولی و توسط آکادمی‌ها و باشگاهها حتی آموزش و پرورش صورت گرفته اما این فدراسیون به دلیل اهمال‌کاری در دوره‌های پیشین چندین عنوان آسیایی و راهیابی به رقابت‌های جهانی به ما بدهکار است. رویه‌ی این فدراسیون در میان بیش از 30 مورد ناکامی در سه سال گذشته، در مینی‌بسکتبال و استعدادیابی سر و صدای اضافه‌تر است.