گذشتۀ یک مرد ایتالیایی در برجسته‌سازی نقش امروز بسکتبال اسپانیا در دنیا گره خورده است. اسپانیا، با همۀ ستارگانش از پائو گسول و برادرش مارک گرفته تا ریکی روبیو به همراه دیگر ستارگان و البته در ادواری با سرجیو اسکاریولو مربی‌ای که دنیا او را شناخته است، به تیم ملی اسپانیا کمک کرده‌اند تا از سال 2006 تاکنون در میدان‌های جهانی، المپیک و اروپا؛ افتخارات زیادی کسب کند. قهرمانی جهان در سال 2006 و نایب قهرمان المپیک و آخرین بار قهرمانی جام جهانی 2019 و مقام‌های دیگری که در بین این سال‌ها به دست آمد.
ستاره‌هایی که در این سال‌ها از بسکتبال اسپانیا به NBA رفتند، به سازگاری با نقش جدید خود در تیم ملی با NBA نیاز داشتند که سرجیو البته برای کمک به هر دو طرف در یک حرکت چالش برانگیز حضور داشت.
سرجیو اسکاریولو دستیار تورنتو، کمک خوب و راه‌حل سریع‌تری برای ستارۀ اسپانیایی تیم بود بدون آنکه نیک نرس، سرمربی تیم رپتورز، بخواهد مجبور به آزمایش یا کشف بیشتر مارک گسول باشد.
«رابطه من با سرجیو خیلی به من کمک کرد. او من را به خوبی می‌شناسد و می‌داند که نیک به دنبال چه چیزی است». (مارک گسول).
این مشارکت که در گذشته دو طرف دیده می‌شد، به آیندۀ مارک کمک کرد.
سرجیو بارها قدرت «رهبری» مارک را در قهرمانی تورنتو مثال زده است.
در جام جهانی 2019، سرجیو و مارک دوباره در جستجوی قهرمانی دیگر به هم می‌پیوندند.
سرجیو در سن 17 سالگی، در تیم جوانان برای باشگاه زادگاه خود در Brescia، در دامنۀ کوه‌های آلپ در شمال ایتالیا بازی می‌کرد. او پس از پشت سر گذاشتن چندین بار مصدومیت، در آستانۀ پیوستن به سری A، لیگ حرفه‌ای ایتالیا بود اما وقتی خبر رسید که او هنگام بازی تاندون آشیل خود را پاره کرده است، ارتقاء به سری A از یک واقعیت بالقوه به یک رویای دور تبدیل شد.
«من باید حرکت می‌کردم، بنابراین یک دورۀ مربیگری را گذراندم».
هنگامی که پدر و مادرش به یک بخش شهر، جایی که بسکتبال محبوبیت بیشتری داشت نقل مکان کردند، سرجیو به سرعت رهبر یک تیم محلی شد.
سازگاری سرجیو ممکن است ارثی باشد. در حالی که نام Scariolo از ایتالیا گرفته شده است، پدر سرجیو، چزاره، در واقع اهل بالکان بود و خود را به قسمت جنوبی شبه جزیره رساند، جایی که سرانجام با ملاقات با مادر سرجیو، یک سیسیلیایی واقعی به نام آنجلا، نام او ایتالیایی شد.
محبوبیت بسکتبال در #یوگسلاوی آن زمان، پدر و پسر را به صفحۀ تلویزیون چسبانده بود. بازی‌هایی از آن قسمت از جهان در کانال Capo d’Istria نشان داده می‌شد که در مناطقی از شمال ایتالیا قابل دریافت بود.
آن بازی‌ها ارتباطی بین سرجیو با بسکتبال بود که حتی پس از پایان روزهای بازی او ادامه داشت و باعث شد او به عنوان مربی در تیم جوانان Basket Brescia Leonessa معرفی شود. دو سال بعد، او به عنوان دستیار کادرفنی سرمربی Riccardo Sales به تیم بزرگسالان رفت.
در سال 1983، سرجیو در 22 سالگی دستیاراول ریکاردو شد. شروع زودهنگام مربیگری، او را به یک انتخاب طبیعی برای هدایت لیست 15 نفری که توسط نیروی هوایی ایتالیا خدمت می‌کرد ، تبدیل کرد.
بین سال‌های 1989 تا 1991، موفقیت‌های بزرگی به عنوان سرمربی سری A نصیب سرجیو اسکاریولو شد.
کارشناسان معتقد بودند: «رابطۀ او با بازیکنان با دیگر مربیان ایتالیایی در آن زمان که بر اقتدار و نظم دقیق تأکید داشتند، متفاوت بود. او فلسفۀ شخصی خودش را با بازیکنان برقرار می‌کرد».
او به دنبال یک تغییر الگو در بسکتبال اروپا بود. با بازیکنانی که این کار را در برابر سرعت، ثروت، توپ وشوت NBA، بسیار دشوار می‌دانستند.
سرجیو با ادامه کار مربیگری خود در ایتالیا و اسپانیا، در صحنۀ بین‌المللی مطرح شد. نقره و برنز دو المپیک لندن و ریو با تیم اسپانیا، در کارنامۀ افتخارات او می‌درخشد.
در سال 2018، بعد از سه دهه موفقیت در مربیگری تیم‌های مختلف، سرجیو، دستیاری در NBA را در تورنتو پذیرفت. یک نقش کمتر البته در بهترین لیگ بسکتبال روی زمین.
«در آغاز، این کار سخت بود. نه فقط دستیار بودن، بلکه کشور جدید، محیط جدید. همه چیز تغییر کرد. تغییر نقش به طور شگفت‌انگیزی آسانترین بود زیرا سرمربی من برای سایر دستیارها احترام زیادی قائل بود بنابراین من بیشتر در نقش یک دستیار ارشد حضور داشتم. با این حال دو ماه اول سخت بود».
سرجیو مانند بسیاری از مربیان اروپایی، با بازی بین المللی، پایه و اساس ورود خود به NBA را بنا نهاد. سرجیو با تیم ملی اسپانیا، تجربۀ ارزشمندی را در هدایت یک تیم با استعداد از طریق بازی‌های پرمخاطره بدون وقت زیادی برای آماده‌سازی کسب کرد.
سرجیو با تیم ملی اسپانیا 7 مدال کسب کرده است.
چهار مدال در یوروبسکت و دو مدال در بازی‌های المپیک تابستانی به همراه مدال جام جهانی.
سرجیو با وجود سه دهه تجربۀ حضور روی نیمکت رهبری در خارج از کشور، آرزویی برای سرمربیگری در NBA ندارد. «من در NBA و در بالاترین سطح بخشی از بسکتبال قرار گرفتم. در روز 16 ساعت راصرف بسکتبال کردم . یک سرمربی ساعت‌های زیادی را صرف کارهای دیگر می‌کند».
اسکاریولو بعد از جام جهانی بسکتبال در چین، قراردادش را برای چهار سال آینده با تیم ملی اسپانیا تمدید کرد. با رفتن ستاره‌های پیر اسپانیا، او با نسل جدید بسکتبال این کشور، موقعیتی تازه اما چالش‌برانگیز تا المپیک 2024 دارد.