بازی ۳×۳ در ایران هنوز با گذشت نزدیک به دو دهه از فعالیت‌های رسمی این بازی در بسکتبال دنیا، با حواشی و اتفاقات بسیار روبروست.
بازی ۳×۳، بسکتبال کوچک است. در گذر زمان از کف کوچه و خیابان‌ها وارد زمین‌های صاف و هموار و شیکِ مخصوص بازی ۳×۳ شد و هم اینک در جهان طرفداران پرشماری دارد. با وجود رسمیت بخشیدن این بازی توسط فیبا از سال ۲۰۰۷ تاکنون، اما بسکتبال ایران همچنان در تاروپود مشکلات خودساخته‌ی تکرار شونده‌‌ی یک بازی «گیر» کرده است.
کسب مدال تا ۲۰۱۳
سال ۲۰۰۷ تیمی متشکل از بازیکنان جوانان ایران در بازی‌های سه به سه ماکائو قهرمان شد. این نخستین دوره‌ی بازی‌های ۳×۳ بود که در بازی‌های داخل سالن آسیا گنجانده شده بود. پس از آن در سال ۲۰۰۹ قهرمانی تیم ملی با ستاره‌های وقت بسکتبال ایران تکرار شد. در سال ۲۰۱۳ رقابت‌های کاپ آسیا استارت خورد که ایران به مدال برنز قناعت کرد. این تنها مدال ایران در ادوار برگزاری کاپ آسیاست.
سال‌های بدون مدال
ایران بعد از یکی دو دوره غیبت در کاپ آسیا، در رقابت‌های ۳×۳ کاپ آسیا ۲۰۱۸ دوباره به میدان رفت. بعد از کسب مجوز حضور دختران در مسابقه‌های بین‌المللی، بازی ۳×۳ فرصتی مغتنم برای دختران ایران بشمار می‌رفت تا به واسطه‌ی این بازی، به جبران فاصله‌ی ۴۰ سال دوری از رقابت‌های بسکتبال فکر کنند. در سال‌های ۲۰۱۸، ۲۰۱۹. ۲۰۲۲ و ۲۰۲۳؛ تیم‌های مردان و زنان ایران از آوردگاه کاپ آسیا با دست خالی برگشتند.
متاسفانه در این سال‌ها هیچ رشدی در ۳×۳ ایران به نسبت سایر رقبا نداشتیم. با امتیازبندی فیبا در فرمت قبلی بسکتبال سه‌نفره، ایران شانس زیادی برای حضور دختران در المپیک ۲۰۲۰ داشت اما کاهلی مسئولین ورزش و بسکتبال در این مسیر سبب شد مغولستان در رقابت با ایران جلو بزند و سهمیه المپیک بگیرد.
دورِ باطل
از سال‌های گذشته همیشه صحبتِ جداسازی بسکتبال از بازی ۳×۳ بود اما تاکنون این اتفاق نیفتاده است. ضعف در ساختار و برنامه‌ریزی این بازی از سال‌های دور تاکنون ادامه دارد. طی دو سال گذشته لیگ‌های موسوم به «فصلی» برگزار شد اما تأثیر خاصی روی این بازی نداشت. مهمترین دلیل آن، حضور بازیکنان ملی‌پوش در تمامی دوره‌های کاپ آسیا یا کاپ جهانی بود. این بدان معناست که سه‌نفره نتوانست بازیکن ۳×۳ بسازد یا اراده‌ای برای سازندگی در سه‌نفره وجود ندارد. دست‌اندرکاران این بازی برای دستیابی به نتیجه، اولویت‌شان با نفرات ملی‌پوش بسکتبال به عنوان محصول آماده است که البته تاکنون نتیجه‌ای در برنداشت.
سفر و دیگر هیچ
مسافرت‌های ۳×۳ انتقادات زیادی را به نحوه‌ی تصمیم‌گیری‌های فدراسیون وارد کرده است. هر بار یکسری افراد در کنار تیم‌ها به سفر می‌روند. ۲ سال پیش مدیر فنی و سرمربی تیم مردان بعد از اینکه از مسابقات برگشتند دیگر در سه‌نفره دیده نشدند. در قسمت خانم‌ها همینطور. پیش‌تر از آن تیم سه‌نفره خانم‌ها توسط یکی دو چهره‌ی خاص در همه‌ی مسافرت‌ها اداره می‌شد. طبق قوانین فیبا، در جریان بازی ۳×۳ مربی حق هدایت تیمش را ندارد. این یعنی سه‌نفره خودش بازی خودش را می‌سازد در حالی که اصرار فدراسیون برای انتخاب چهره‌های خاص و اعزام آنها با تیم‌ها به عنوان مربی یا مدیر فنی جای سئوال دارد.
کاپ آسیا ۲۰۲۴
چند روز دیگر رقابت‌های کاپ آسیا ۲۰۲۴ در سنگاپور آغاز می‌شود. تیم‌های مردان و زنان ایران باز هم با نفرات ملی‌پوش بسکتبال در این رویداد حضور دارند. تیم ملی سه‌نفره مردان در بازی‌های آسیایی ۲۰۱۸ جاکارتا برنز گرفت اما در بازی‌های آسیایی ۲۰۲۲ ناکام ماند. همچنین برنز بازی‌های کشورهای اسلامی در قونیه. ارزش و اعتبار مدال فیبا را ندارد. امسال در تیم دختران، ملی‌پوش سابق که در دو سال گذشته هیچ‌گونه فعالیتی در بسکتبال ایران نداشت و به اروپا مهاجرت کرده است، بدون سابقه‌ی مربیگری به عنوان مربی معرفی شده است! این روال همچون گذشته نشان می‌دهد بازی ۳×۳ بدون هدف و برنامه‌ریزی در طول سال رها شده است و موقع مسابقه‌های بین‌المللی مثل کاپ آسیا به یاد این بازی می‌افتیم. آن هم با کلی انتخاب‌های سئوال‌برانگیز.