بازی آمریکاییها در غرب آسیا، ما ایرانیها را شوکه کرده بود. وقتی تعداد قهرمانی تیمهای عربی با حضور بازیکنان غیر آسیایی بیشتر شد، کلافه شدیم. نامهای تازه اعتبار گرفتند و اعتبار بخشیدند. از منطقهی غرب آسیا با لبنان، اردن، سوریه و ایران تا مرحلهی نهایی بسکتبال باشگاههای آسیا که پر شده بود از القاب و عناوین قهرمانی تیمهای غرب آسیا.
نخستین بار الریاضی، نبرد فتح جام قهرمانی را در امان پایتخت اردن برد. لبنانیها که دههی ۹۰ میلادی را با پایان یافتن جنگ داخلی چندین ساله شروع کرده بودند، در اواخر ابن دهه، بسکتبال متحول شدهی خود را با غیرآسیاییها و لبنانیهای دورگه به رخ کشیدند.
آغاز بسکتبال باشگاههای غرب آسیا، دورهی افول بسکتبال ایران بود. ذوب آهن، قهرمان سنتی بسکتبال ایران از اصفهان روانهی اردن شد اما پدیدهی بسکتبال غرب آسیا برای قهرمان ایرانی، ناشناخته بود. آنان با یک دهه سابقهی درخشان خود در لیگ باشگاهی و حضور متناوب در رقابتهای باشگاههای آسیا اما این بار در امان ۱۹۹۸ شوکه شدند.
ذوب آهن دورهی اول سوم شد، دورهی سوم؛ دوم.
اعراب، چشم و گوش ما را بسوی حرفهای شدن باز کردند. آنان قهرمان میشدند ما صمد و مهدی و آیدین و سامان و … میساختیم. آنان آمریکایی میآوردند ما حامد حدادی را پیدا کردیم. نخستین بار صنام در دورهی ششم میزبانی را قبول کرد و قهرمان غرب آسیا شد. ذوب آهن سوم تا دو جام در ایران بماند.
دورههای زیادی با هنرنمایی دستان فادی خطیب و میشل مدنلی در لبنان و سوریه گذشت و ایران با صمد نیکخواهبهرامی.
سهگانه صنام، صباباتری و ساجس زیبا بود.
کریخوانی، بازی نیمهتمام، حاشیه و جنجال در جریان دیدارهای این سه تیم.
در سال ۲۰۰۷ صباباتری پرچم اقتدار ساجس با دو قهرمانی پی در پی غرب آسیا را پایین کشید. پتروشیمی بندرامام سری توی سرها درآورد اما تیمی جلودار مهرام نبود.
۴ قهرمانی بین سالهای ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۴ و رکورددار قهرمانی در کنار ساجس و الریاضی لبنان.
بسکتبال غرب آسیا با این نامها عجین شده است. حتی در دورهی حاضر با شکل و شمایل جدید و متفاوت بازیها نام تیمهای ایران و لبنان سر زبانهاست.
دو دورهی آخر، یعنی ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹؛ پتروشیمی و شیمیدر قهرمان شدند و در حال حاضر شهرداری گرگان وظیفهی دفاع از قهرمانی تیمهای ایرانی دارد.
شهرداری سه سال قهرمان لیگ برتر باشگاههاست و دلش برای یک قهرمانی خارج از مرزها لک زده است. راند اول مسابقههای امسال دوم شد اما سرانجام جام باشگاههای آسیا شیرین است که در پیش است.
بسکتبال ایران با 6 بار قهرمانی باشگاههای آسیا جزو رکورداران جام است. از قضا آخرین قهرمانی تیمهای ایرانی را پتروشیمی بندرامام با مهران حاتمی گرفت (سال 2018) که امسال روی نیمکت شهرداری گرگان نشسته است.
جام بسکتبال غرب آسیا یا شیوهی نوین WASL، شاید بنا بر مسابقه و عناوین و تجربه بسکتبال ایران ما را شوکه نکند و از اینکه تیمهای عربی بنا بر رسم دیرینه از غیرآسیاییها استفاده میکنند و پدیدهی بیگانهای نیست، اما سهلانگاری و فرصتسوزی مقابل رقبای آماده، کلافهمان میکند. پس لطفا قدر فرصتها را بدانیم.
قهرمانیهای بسکتبال ایران در جام باشگاههای آسیا از اواسط دههی هشتاد شروع شد. پس از ذوب آهن، تیمهای تحت پوشش صنایع دفاع قدرت را در اختیار گرفتند.
صنام
صباباتری
صنام با مصطفی هاشمی و دو بازیکن خارجی در بسکتبالی که تا آن زمان تصوری از حضور و نقش تعیین کنندهی خارجیها در بسکتبال آسیا نداشت، با توپ پر از تهران به کوالالامپور ۲۰۰۳ رفت اما دورهی آندره پیتس هنوز در تیمهای عربی تمام نشده بود. او الوحده سوریه را به قهرمانی رهنمون کرد.
وقتی صباباتری با ستارههای پیکان شکل گرفت، خودش را بین دورههای ۲۰۰۵ تا ۲۰۰۷ غرب آسیا به عنوان مدعی جدی معرفی کرد تا اینکه در سال ۲۰۰۷ دومین قهرمانی غرب آسیا را نصیب بسکتبال ایران کرد. مهران شاهینطبع علاوه بر غرب آسیا، دو دوره با صباباتری قهرمان باشگاههای آسیا شد.
پول نفت از ماهشهر به مشام هاگوب و گردانندگان غرب آسیا رسید و در سال ۲۰۰۰۸ یکی از جنجالیترین ادوار غرب آسیا در خوزستان برگزار شد جایی که صباباتری با یک امتیاز در وقت اضافه به الریاضی باخت و قهرمانی را از دست داد.
از سال ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۹ سه تیم ایرانی قهرمانی در غرب آسیا را جشن گرفتند.
مهرام ۴ بار
پتروشیمی بندرامام ۲ بار
شیمیدر یک بار
این قهرمانیها در مرحلهی پایانی جام باشگاههای آسیا نیز برای مهرام به دو قهرمانی و یک فینال نیمهکاره انجامید که به دلیل انفجار بیروت بازی تعطیل شد.
از دیگر تیمهای قهرمان آسیا که مسابقههای غرب آسیا را با نایب قهرمانی ترک گفت، فولاد ماهان اصفهان بود.
محسن صادقزاده بنای تیمی را پایهگذاری کرد که با وجود مشکلات در دهوک عراق نایب قهرمان شد اما کار بزرگ این تیم در مرحله نهایی جام باشگاهها با قهرمانی تیم اصفهانی رقم خورد.
به این ترتیب فولاد ماهان نیز به جمع قهرمانان پیوست اما مسائل پشت پرده اقتصادی و پیگیری قضایی در سطح مدیریت مجموعه، منجر به انحلال یکی دیگر از تیمهای بسکتبال همچون صنام یا صباباتری شد.
نمونهی دیگر؛ پتروشیمی سال ۲۰۱۸ بود که جام باشگاههای آسیا را با قهرمانی پشت سر گذاشت اما رفته رفته در مسیر انحلال گام برداشت و سرانجام منحل شد تا به غیر از مهرام؛ هیچیک از سه قهرمان ایرانی جام باشگاههای آسیا در بسکتبال ما فعالیت نداشته باشند.
باشگاههای آسیا – اینک شهرداری
کویت، قزاقستان و امارات. شهرداری گرگان باید سهگام بردارد تا در ارتفاع سبد باشگاههای آسیا به پرواز درآید. در دبی. شهری که برای ما یادآور دورههای برگزاری باشکوه جام رمضان یا راشد است. حالا آنان پس از سالها میزبان یک مرحله از جام باشگاههای آسیا شدند. با حضور تیمهایی از غرب آسیا و حاشیهنشینان خلیج فارس.
دبی ۲۰۰۱، از جام باشگاههای آسیا میزبانی کرد. دورهای که الاتحاد عربستان چشم آسیاییها از جمله ذوب آهن را به هنرنمایی ستارهی آمریکاییاش خیره کرده بود.
فرداشب در دبی، ابتدا کویت مقابل شهرداری گرگان بازی میکند.
بیایید کمی دربارهی شهرداری بدانیم.
سه سال قهرمانی پیاپی در لیگ برتر ایران، با بازیکنان مطرح و ملی و خارجی. یک شهر پشت ِ تیم و حرفهایتر از همیشه. ما شانس آوردیم با حال و روز بسکتبالمان، شهرداری گرگان در آسیا بازی میکند.
هر چند تا فردا و قبل از مسابقه نمیشود درباره نکات فنی تیم زیاد نوشت اما بردن سه جام طی سه سال اعتماد به نفس مجموعه را بالا برده است. یک راند نسبتاً طولانی در دور قبلی بازیها، به تجربهی تیمی انجامید و مرور کارها با رفع نقاط ضعف به اینجا رسید که یک بازیکن خارجی دیگر اضافه شد.
شهرداری به نسبت دور قبل بهتر شد یا نه، بستگی به بازی فرداشب تیم + بازیکن خارجی جدید دارد. نکتهی منفی میتواند پیوستناش در دبی به تیم باشد اما این بازیکنان معمولاً خیلی زود به موقعیتهای جدید عادت میکنند چون با بسکتبال در استانداردهای بینالمللی خو گرفتهاند.
بردنِ کویت که سه یار خارجی دارد برای شهرداری خیلی مهم است. تازه به اینها دو نفر کویتیالاصل که در جاهای مختلف آمریکا رشد کردند، اضافه کنید.
هر چند شهرداری در ادامه با قزاقستان باید بازی کند اما جدال سرگروهی از شب نخست با تیم کویتی آغاز میشود. جایی که هیچ تیمی نمیخواهد به عنوان تیم دوم گروه در نیمهپایانی به الریاضی بخورد چون ابتدا به ساکن همگان الریاضی را یک پای فینال میدانند. آنان سومین خارجی را هم به ترکیب خود اضافه کردند.
در این رقابتها هر تیم میتواند سه بازیکن خارجی بگیرد اما فقط دو نفر باید در ترکیب ۱۲ نفر باشند.
عربهای دست و دلباز از فرصت استفاده و غیر آسیاییهای ممتازی را گلچین کردند.
با این شرایط یکی از سختترین ادوار جام باشگاههای آسیا در دورهای مقدماتی به شیوهی نوین پیشبینی میشود.
حتی نماینده قزاقستان با تیم ملی این کشور + دو خارجی وارد دبی شد.
شهرداری – کویت ساعت ۲۱:۱۵ فرداشب عیار این دور از بازیها را در دبی مشخص میکنند.