در دهۀ 80، لیگ برتر بسکتبال بارها با تعداد 16 تیم برگزار شد. بازی‌ها نه به صورت امسال که در قالب مسابقات باشگاههاست بلکه به صورت رفت و برگشت بود.
طرح 16 تیمی شدن لیگ برتر بسکتبال محصول یکی دو سال اخیر نیست. پدیدۀ نوظهوری هم نیست که فدراسیون بسکتبال بخواهد روی افزایش تعداد تیم‌ها به نسبت فصل گذشته تبلیغ کند.
در سال 1383، تیم‌ها با برگزاری لیگ برتربا 16 تیم موافقت کردند و از همان زمان این طرح سر زبان‌ها افتاد. چندین دوره لیگ برتر در دهۀ 80 با 16 تیم برگزار شد.
در آن سال‌ها پتروشیمی بندرامام، شهرداری گرگان، پیکان، ذوب‌آهن و قائم‌الرضا اصفهان، پگاه شیراز، صنام، صباباتری و هما از برترین تیم‌های لیگ برتر بسکتبال بودند.
با وجود برگزاری لیگ برتر در ادوار مختلف با 16 تیم، در طول سال‌ها به هویت سایر لیگ‌ها وقعی گذاشته نشده است و از فدراسیون بسکتبال گرفته تا باشگاهها، مؤسسات و کارخانجات، نخستین نکته‌ای که به ذهن همه برای تیمداری به وجود آمد (می‌آید)، بازی کردن در لیگ برتر است.
در دو سال اخیر فدراسیون بسکتبال با 5 تیم تازه وارد و بیشتر از لیگ یک به لیگ برتر، بار دیگر روی این نکته صحه گذاشت که برنامه و نگاه خاصی به هویت‌بخشی و ثبات در لیگ‌های پایین‌تر ندارد و نگاهها معطوف به لیگ برتر است.
در این سال‌ها با رویکرد رسانه‌ها و جنبه‌های تبلیغاتی در لیگ برتر، چنانچه تیمی در لیگ برتر نباشد حاضر به سرمایه‌گذاری و تیمداری در لیگ‌های دیگر نیست.
در سال 1383، براساس برنامه پیشنهادی، 8 تیم اول جدول رده بندی یعنی؛ صباباتری، صنام، ذوب آهن، پیکان، قائم‌الرضا، پگاه شیراز، شهرداری گرگان و همای تهران در گروه A ، و تیم‌های ایران نارا، پتروشیمی بندرامام، دخانیات، فرش مشهد، نگارسنگ شهرکرد، راه آهن تهران، شهرداری بابل و ایران نارا گنبد در گروه B قرار گرفتند.
تعدادی از این تیم‌ها کم شدند یا نام‌شان تغییر کرد و تعدادی دیگر در سال‌های بعد اضافه و کم شدند اما ایدۀ 16 تیمی کردن لیگ برتر در طول دهۀ 80 شکل گرفت.
مشارکت استان‌ها در مسابقات سال 1399 با سال 1383، تفاوت چندانی نکرده است و به جای 9 استان 16 سال پیش، 10 استان در مسابقات فصل جدید مشارکت کردند.
مسابقات 16 تیمی سال 1399:
شهرداری گرگان، ذوب‌آهن، شهرداری قزوین، مهرام تهران، شیمیدر قم، نفت آبادان، اکسون تهران، نیروی زمینی، مس کرمان، مس رفسنجان، شهرداری بندرعباس، آفتاب زاگرس خوزستان، آویژه صنعت مشهد، کاله مازندران، رعد پدافند مشهد و آینده سازان.